OYUN TERAPİSİ

Oyun terapisinin felsefi temelleri birkaç bin yıl öncesine dayanmaktadır. Plato bir insan hakkında bir saatlik oyunda bir yıllık sohbetten çok daha fazlasını keşfedebilirsiniz demiştir. Oyunun önemi, çocuk söz konusu olduğunda kat be kat artmaktadır. Sanılanın aksine, çocuklar küçük yetişkinler değildir. Bu nedenle de çocuklara gelişimsel perspektiften bakarak ve oyun yoluyla yaklaşılmalıdır. Çocukların dünyaları somut gerçekliklerden oluşmuştur ve çocuklar iletişimlerini çoğunlukla oyun üzerinden sağlarlar.

Çocukların duygusal dünyasını keşfetmek ve daha fazla ifade etmelerine olanak sağlamak için terapistlerin odaklarını çocukların oyunlarına çevirmeleri önemlidir. Sözel ifadenin aksine oyun dili evrenseldir ve çocuklar için her durumda ve koşulda doğal bir dışa vurum yöntemidir. Bir nevi "gerçek" hayatın demosudur. Çoğunlukla çocukların duygularına sözel ifade üzerinden erişemeyiz. Araştırmalar göstermiştir ki çocuklar 11 yaşına kadar somut işlem dönemindedir. Yani soyut düşünebilme ve mantıklı muhakeme yapma becerileri henüz tam olarak gelişmemiştir. Oyun, çocukların sembolik ifade dilidir ve çocukların,

- ne deneyimlediklerini,

- deneyimledikleri şeylere karşı tepkilerini

- deneyimledikleri şeylerle ilgili ne hissettiklerini

- istek, dilek ve ihtiyaçlarını

- çocuğun kendisiyle ilgili algısını ortaya koyar.

Oyun terapistinin görevi çocukların oyunlarının içindeki bu önemli mesajları aramaktır. Aynı zamanda oyun terapisi sürecinde çocuklar deneyimlerini güvenli ve koşulsuz kabul gördükleri bir ortamda organize etmeyi öğrenirler. Oyun üzerinden kontrolde olma hissini deneyimlerler; çünkü çocukların yaşadıkları travmatik deneyimler çoğunlukla çocukların kontrol hislerinin ortadan kaybolmasına neden olan deneyimlerdir.

Oyun terapisi sürecinde çocuklar yaşadıkları deneyimleri anlatmak zorunda değillerdir. Onun yerine, çocuklara bu deneyimleri oyun odasında oyun üzerinden yaşamalarına ve duygularını ortaya koymalarına fırsat verilir.

Eğer bir çocuk agresyon problemi ile terapiye yönlendirildiyse, oyun çocuğa sadece agresif davranışı oyun odasında hacı yatmaza vurarak ya da oyuncak silahlarla ateş ederek dışa vurmasını sağlamaz. Terapistin koyacağı yerinde ve güvenli sınırlarla çocuk oyun odasında kendini kontrol etmeyi de deneyimler.

Piaget'e göre oyun somut deneyim ile soyut düşünce arasında köprü görevi görür. Bu nedenle de oyunun sembolik işlevi çok önemlidir. Çocuk oyun üzerinden geçmişte "yönetemediği" gerçeklikleri şimdiki zamandaki sembolik ifadede yönetebilmeye başlar.

Oyun Terapisi'nde farklı terapötik yaklaşımlar vardır. Bazı terapistler deneyim ve eğitim geçmişlerine göre çocukların ihtiyaçları doğrultusunda kullanacakları oyun terapisi yaklaşımını belirlerken, bazıları ise tüm çocuklar için tek bir yaklaşımla terapi süreçlerini planlayabilirler. Hangi oyun terapisi yaklaşımını kullanırsa kullansın, oyun terapistlerinin temel amacı çocuğun hızı, hazır bulunuşluğu ve ihtiyaçları doğrultusunda çocuğa bir şey yaptırmak ya da öğretmekten uzak durarak çocuğun deneyimine eşlik etmektir. Çünkü oyun terapistleri bilir ki çocukların içten gelen gelişme ve olgunlaşma istekleri ve güçleri vardır. Böylece çocuklar ihtiyaç duydukları şekilde ve hızda terapi deneyimlerini şekillendirebilirler.

Terapistin görevi çok kolay gibi gözükse de aslında çoğu yetişkinin yapamadığı şeyi yapmak; çocuklara koşulsuz kabul ve güvenli sınırlar içeren bir ortam sunmaktır.

Çocukların ihtiyaçlarına göre oluşturulan terapi planları içerisinde kullandığım oyun terapisi yaklaşımları şunlardır:

- Çocuk Merkezli Oyun Terapisi - Yönlendirmesiz Oyun Terapsi

- Yapılandırılmış Oyun Terapisi

- Kum Tepsisi Terapisi

- Theraplay- Marshack Etkileşim Yöntemi

- Filial Terapi

- Hikaye ve Kukla Terapi

- Çocuklar için Sanat Terapisi